PROFILAKTYK.ORG

Karolina Kmiecik-Jusięga

Koncepcja R-P-R


Koncepcja RPR

(Równowaga-Połączenie-Relacja)

Często mówimy, że najważniejsza w wychowaniu jest relacja, ale czy zastanawiamy się nad tym, jakie warunki muszą być spełnione, by ona zaistniała? Jakie czynniki przyczyniają się do efektywnej relacji? Jakie predyktory muszą mieć miejsce, by relacja była wychowawczą? Na te między innymi pytania ma odpowiadać tworzona koncepcja RPR.

 

1. RÓWNOWAGA

By do prawdziwej relacji doszło, musi pojawić się w wychowawcy równowaga, prowadząca do połączenia, a to z kolei prowadzi do pełnej relacyjności. Równowaga to przejaw dojrzałości osobowej albo przejaw dążenia do tej dojrzałości. Spodobało mi się jak w jednym z wykładów o autorytecie Tadeusz Ruciński stwierdził, że autorytet ma 4 cechy. Są to:

powaga - autorytet to ktoś poważny, poważnie odnoszący się do innych ludzi, szanujący ich; w odniesieniu do wychowania mówimy, że wychowawca musi bezwzględnie szanować wychowanka,

uwaga - uznanie wagi tego co się dzieje, uznanie wagi drugiego człowieka - pełne skupienie na drugim człowieku; w odniesieniu do wychowania mówimy tu o pełnym skupieniu na dziecku, słuchanie dziecka,

rozwaga - używanie rozumu, rozważne rozsądzanie co jest dobre, co jest złe, szczególnie w rzeczywistości „zalewu emocjonalności”; tu z kolei wychowawca jest odpowiedzialny za wyznaczanie granic i sprawiedliwe ocenianie dobrych i złych zachowań,

odwaga - zdolność do kierowania się wartościami, podejmowania ryzyka w obliczu zagrożeń, śmiała postawa wobec niebezpieczeństwa, kierowanie się miłością, nie lękiem czy strachem; w tym przypadku w odniesieniu do wychowania mówimy o miłości wychowawczej jako relacji odważnej.

 

Dla wychowawców, szczególnie rodziców, równowaga oznacza także umiejętność wypośrodkowania między:

  • kontrolą i zaufaniem
  • pracą i odpoczynkiem
  • rozwojem fizycznym, psychicznym, duchowym i społecznym.

Zrównoważony człowiek cechuje się spokojem i wolną wolą. Szanuje innych i jest odpowiedzialny za swoje postawy, oceny, zachowania i czyny wobec innych.

 

2. POŁĄCZENIE

Drugi element koncepcji RPR to połączenie. Jest ono kolejnym krokiem do pełnej relacji oraz decyzją o zaangażowaniu w proces wychowania człowieka. Składa się z trzech etapów:

Pierwszym jest ZACHOWANIE spokoju.

Drugim jest CZYTANIE wychowanka, czyli poznawanie go, prawdy o nim, a nie swoich wyobrażeń. REALNE patrzenie na człowieka z jego wadami i zaletami.

Trzecim jest ROZUMIENIE JĘZYKA wychowanka, jego mowy werbalnej i niewerbalnej, rozumienie kontekstu, czyli środowiska, w którym on wzrasta i które na niego oddziałuje.

Połączenie jest sytuacją, w której łatwiej dziecku postępować właściwie a trudniej - niewłaściwie. Dziecko CHCE z własnej woli dobrze czynić, nie ze względu na lęk, chęć podporządkowania się, czy przestrzeganie narzuconych zasad. 

Połączenie wynika ze zrozumienia, empatii, pełnego nastawienia na współdziałanie, współpracę.

 

3. RELACJA

Relacja zaś jest pełnym i prawdziwie osobowym obszarem tworzenia człowieka.

Przy tej okazji, chciałabym przypomnieć pięć najważniejszych czynników chroniących przed podejmowaniem zachowań ryzykownych. Są to: silna więź z rodzicami (wspierać relacje rodzinne), sukces w nauce i zainteresowanie nią (angażować dzieci we własny rozwój), praktyki religijne (motywować do uczestnictwa w życiu religijnym i towarzyszyć im), szacunek dla norm społecznych i autorytetów (pokazywać JASNE zasady, przestrzegać ich, organizować czas z autorytetami:) i konstruktywna grupa rówieśnicza.

Kiedy dobrze się przyjrzymy, zobaczymy, że wszystkie te czynniki wynikają z relacji osobowych. Stąd wniosek, że najbardziej chronią ludzi RELACJE OSOBOWE. To najważniejszy obszar działań w pedagogice i profilaktyce zachowań ryzykownych: WZMACNIANIE RELACJI OSOBOWYCH.

 
(fr. referatu wygłoszonego na konferencji podsumowującej Kampanię "Bądźmy poszukiwaczami autorytetu", grudzień 2018; www.autorytet.org )


Copyright © PROFILAKTYK.org